Synagoga på St. Hanshaugen
– Ei ortodoks synagoge
Historia til bygget
Bygget er eigd av Det mosaiske trussamfunn og vigsla skjedde 21. mai 1920. Entreprenøren var byggmeister Karl J. Hoff og den innvendige utsmykkinga var utført av kunstmålar Elieser Berson. Utstyret blei skjenka som gåver frå privatpersonar. Vigslingspreika blei halden av rabbinar Dr. Marcus Melchior frå København. Melchior-namnet går igjen i gjennom heile historia til synagoga på St. Hanshaugen. Sonen til Marcus, Bent Melchior, overtok som overrabbinar i København etter faren, og opprettheldt kontakten med Oslo. I 1980 blei sonen til Bent, Michael Melchior, tilsett som rabbinar i synagoga på St. Hanshaugen. Dagens rabbinar, Joav Melchior, er fjerdegenerasjons Melchior i Noreg, son av Michael og oldebarn av Marcus. Òg andre stader er det vanleg at rabbinarembetet går i arv frå far til son.
Synagoga på St. Hanshaugen i Oslo stod ferdig i 1920. Bygningane på kvar side er også knytt til Det mosaiske trossamfund. Til høgre ligg samfunnshuset, til venstre eldresenteret. Over inngongspartiet finns ein kalligrafisk tekst på hebraisk som seier: ”For mitt hus skal kallast eit bedehus for alle folk”. Foto: Rune Aakvik, Oslo museum, Bymuseet.
Synagoga på St. Hanshaugen blei brukt til lagring av trykksaker og propagandamateriell under krigen, men bygningen var stort sett uskada. Mykje av inventaret, samt innhaldet av toraskapet, var framleis på plass. Etter ei førebels oppussing blei synagogen gjenvigsla 31. august 1945, med Kronprins Olav til stades.